Je baby of peuter lekker laten slapen op vakantie…

Auteur: Stephanie Molenaar, 7 juni 2023

Heerlijk die vakantie, even lekker alles loslaten. Geen klok die je dwingt en geen moeten. Moet kunnen, toch? Maar dan krijg je, du moment of typisch even wat verderop in de vakantie, toch wat minder blijheid in die vrijheid. Je kleintje dramt, stuitert en zeurt wat meer en slaapt minder en moeizamer. Slapen van je kind in de vakantie:  hoe kun je met slaap en slaapritme omgaan? Wat doe je na je de vakantie? Enkele tips!

Vakantie is heerlijk: even wat minder gejakker en meer op je eigen tempo alles doen, mits je kleintje een beetje meewerkt natuurlijk. Met baby op vakantie betekent vaak dat de dag net zo vroeg begint als anders, maar dat de slaapjes uit de pas kunnen lopen. Met een peuter op vakantie betekent vaak ook dat naar bed gaan ‘s avonds wat later valt. En laten we niet vergeten: alles gaat even anders.

Is dat een probleem? Dat hoeft niet. Kinderen zijn heel flexibel. Maar als de slaap wordt ingekort of rommeliger verloopt, loert oververmoeidheid en dat maakt het minder gezellig.

Wat je typisch ziet bij slapen en kinderen op vakantie:

• De slaapjes overvallen je baby of dreumes of er wordt vooral onderweg geslapen
• Inslapen duurt langer
• De slaap is rommeliger en/of korter
• De dag begint gewoon vroeg
• Je baby is uit zijn hum

Tips om met het slaapritme van je kind om te gaan tijdens vakantie:

Een andere omgeving, een andere (warme) temperatuur, een ander ritme: dit speelt net zo goed mee. Het draait allemaal om timing en gewenning en zodra je daar iets van afwijkt, is het weer even balans vinden. Het probleem is soms dat er eerst oververmoeidheid komt, waardoor het allemaal even niet meer zo gezellig is. Dit kun je ten dele voorkomen. Denk aan:

• Het is sowieso goed om de slaapspulletjes mee te nemen (deze zijn bekend en vertrouwd en geven dan ook het signaal ‘slaap’ aan je kleintje)
• en nog steeds je bedritueel af te lopen. Dit geeft houvast.
• Bouw wat rust in op de dag als je in warme oorden bent, do as the locals do.
• Ga je erop uit? Een draagzak is je beste vriend. Kijk of je de dag erop weer even op lokatie kunt blijven, om juist het ‘normale slapen’ erin te houden.
• En volg vooral het ritme! Deze schuift wat op als het slapen een tikje anders gaat, maar als je binnen die wakkertijden blijft van je baby, dreumes of peuter (of bij kinderen de bedtijd opschuift als de starttijd ook later is) dan voorkom je oververmoeidheid, laat inslapen of weer veel moeten helpen bij het slapen.

Bij kortere slaapjes krijg je vanzelf meer slaapjes, maar het kan ook gebeuren dat je kleintje juist door de indrukken en de warmte langer slaapt, ga hier flexibel mee om. Juist daarom zijn die slaapritmes zo handig: ze dicteren geen vaste slaaptijden maar laten je juist zien wanneer je kleintje weer toe is aan slaap. Begint de dag wat later of is een slaapje langer? Dan schuift alles dus simpelweg op. Een vakantieritme is ook een ritme en daar is niets mis mee, zolang je kleintje aan zijn slaap toekomt. Een tikje later naar bed op de avond kan ook prima, mits er dus overdag wel genoeg wordt geslapen.

Je kindje goed laten slapen op vakantie

Dit valt of staat met houvast: de bekende spulletjes, het bekende ritueel, rust en tijd maken voor slaap: misschien is het soms een beetje vervelend, maar het brengt wel een uitgerust ukje en daarmee meer vakantieplezier. En bedenk dat je de uitjes ook prima kunt plannen rondom die slaapjes, door bijvoorbeeld op tijd weer in de auto te springen en op de terugweg je kindje rustig te laten slapen.

Hoe kom je weer terug bij het normale slaapritme?

En is het bijna weer tijd om in het normale ritme te komen? Dan bouw je stapje voor stapje weer af naar waar je wilt zijn, in blokjes van bijvoorbeeld 20-30 minuten. Dat begint bij de start van de dag als je kleintje hier wat later begint en zo kom je bij de andere slaapjes ook weer vroeger uit. Ook hier is houvast belangrijk: het bedtijdritueel, de slaapspulletjes. Doordat je alles weer vanouds doet en rustig de gewende tijden vervroegt, kan je kleintje weer wennen zonder oververmoeid te raken of slaapjes te weigeren. Neem hier rustig een week voor en help je kind als er even iets meer troost of geborgenheid nodig is.

Druk? Onderbroken nachten? Opstandig?

Dus, merk je dat je kleintje drukker wordt? Zijn avonden of nachten weer opgebroken? Is hij opstandig(er)?  Vervroeg zijn bedtijd. Slapen doet slapen. De starttijd staat vaak vast namelijk, dus door ‘aan de voorkant’ uren bij te plakken, krijg je per saldo meer slaap. Stuur op die slaap, vindt het belangrijk. Wees een slaapverwekkende ouder.

Hoe? Is je kleintje jonger dan 2 à 3 jaar, dan stuur je op de wakkertijden (het 2-3-4 Ritme vanaf de leeftijd van 8 maanden, het 5/5 Ritme bij 1 slaapje of varianten om hierop om er te komen) en maak dit ook heilig, ga er niet overheen. Geen vaste bedtijden, want je kleintje kan op verschillende tijden wakker worden uit zijn slaapje. Is dat door gewenning en ultiem ingestelde slaapradartjes steeds dezelfde tijd (of maak je hem wakker omdat je naar school gaat voor de oudste) dan kom je wel uit op een ongeveer vaste tijd. Ongeveer, omdat ook dan de ene dag vermoeiender is dan de andere dag.  Kleintje wat ouder? Dan kom je op een vaste bedtijd uit. En die mag echt tussen 19.00 en 19.30 liggen (20 / 20.30 voor ’t grote kind). Ga rustig uit van 10 à 11 uren nachtrust. Een early  bird is dus nooit een night owl.

Small steps…

Kleintje gewend aan het vakantieprogramma of een überhaupt latere bedtijd? Wil je dit vervroegen? Kleine stapjes maken grote winsten. Breng hem dus niet direct een uur eerder naar bed, dat is zinloos. Diezelfde slaapradartjes staan dan nog even op nonactief. Hij kan dan niet eens slapen. Breng je kleintje steeds iets van 20 minuten eerder naar bed. Laat hem wennen, stel die bioklokjes voorzichtig opnieuw af. Geef dat tijd, zon 2-3 dagen per stapje. Gaat hij dan makkelijk slapen? Dan weet je dat dit goed is. Zo went hij aan eerder slapen, maar ontdek je ook de juiste bedtijd voor jouw kleintje. Het blijft altijd maatwerk…