Wat jij doet….bepaalt hoe je kind straks is.

Emotionele en relationele patronen, trauma’s geef je onbewust door

Auteur: Stephanie Molenaar, 9 augustus 2023

Patronen, emotioneel of relationeel, familie-eigenheden, trauma’s: wat heeft dat met slaap en jonge kinderen te maken?

Je kunt er niet omheen: responsief zijn, bewust ouderschap, mindfull mama’en of papa’en. Of juist de ‘curling ouders’ die ieder kiezelsteentje van het padje willen halen. De tegenhanger van de ‘strenge’ ouder die duidelijk en consequent aankondigt, doet en geen gedoe accepteert is nog maar zeldzaam. Het filmpje van Fleur Overgaag demonstreert dat prachtig: waar zijn de tijden van ‘en nu is het klaar’? Of moeten we dit niet meer willen? Hoe jouw ouderschapsstijl en je eigen gedrag je kindje kneedt tot de volwassene die hij/zij gaat worden: dat is deels onbewust én erfelijk. Hoe dat zit?

Wat jij doet, welke ouder jij bent: het maakt wie je kind kan zijn. Zeker gedurende die eerste jaren, maar ook daarna, vorm je je kind met je gedrag, je oprechte aandacht, je responsiviteit. Maar onbewust ook met dat wat je gewend bent en zelf bent geworden: jij bent een spiegel, je kind ook. En zo worden dingen generatie na generatie doorgegeven totdat iemand wakker wordt. Typische familietrekjes, zogenaamde karaktereigenschappen: veel is te herleiden tot je jeugd en hoe je daarop hebt gereageerd. Juist daarom is het zo belangrijk om ook dit deel in de opvoeding niet te vergeten, om je kindje te zien en responsief te zijn. Maar evengoed om het lef te hebben jezelf in die spiegel aan te kijken.

Identiteit

Als je als kind niet volledig wordt gezien of gehoord, dan groeit je identiteit niet op een gezonde en positieve manier. Eigenlijk is dit emotionele verwaarlozing en dat werkt door in de volwassen jaren. Hoe dit zit: je eigenwaarde en identiteit wordt feitelijk aan je gespiegeld door je verzorgers, de manier waarop er naar je wordt gekeken, geluisterd, interesse wordt getoond, behoeften worden vervuld et cetera. Als deze acties met oprechte aandacht en responsief plaatsvinden, dan ontwikkel je een positief besef van ‘ik’. Een kind weet zo wie hij is, dat hij ertoe doet, waardig is en genoeg zoals hij is.

Maar, gebeurt dit om welke reden dan ook niet (genoeg), dan vindt er disconnectie met jezelf plaats. Simpelweg omdat jezelf zijn er niet voor zorgt dat je gezien wordt en je behoeften worden vervuld. Het gevolg is weer dat naarmate je ouder wordt je je meer en meer gaat focussen op anderen en wie jij voor hen moet zijn, zodat ook jij aan je basisbehoeften voldoet (connectie, veiligheid, liefde). Maar ondertussen is je eigen identiteit niet echt ontwikkeld, wat je leuk vindt, wie je bent, wat je nodig hebt en meer. Het zoeken naar jezelf in anderen is wat er dan gebeurt en je zoekt hierin (overmatig) validatie en goedkeuring. Ook maakt dit dat je snel settelt, jezelf verraadt of onaardig gedrag tolereert. Alles om die connectie te behouden immers.

Je identiteit is geworteld in je behoeften, grenzen, waarden, voorkeuren en emoties.

Precies dat wil je idealiter van je ouders meekrijgen zodat je als groot kind en volwassene in staat bent mooie connecties aan te gaan zonder hierbij jezelf te verliezen.

Emotionele behoeften

Een schouder om op te huilen, iemand die je troost, helpt, aan het lachen maakt: ieder mens heeft dit nodig, groot of klein. Uit een nest waarin die emotionele behoeften niet gevalideerd worden, komen volwassenen die onbewust die wond proberen te genezen door altijd voor iedereen klaar te staan en zichzelf op de tweede plaats te zetten. Nu wil je ook weer geen kleine narcist ‘kweken’, maar over het algemeen kun je je kind niet teveel verwennen met je aandacht en aanwezigheid. Liefde is net zo belangrijk als goede voeding. Overdrijf je, dan neem je juist de zelfstandigheid weg en geef je je kind geen kans om te gaan ontdekken of om op zijn bek te gaan het zo te leren. Je weet immers pas dat er een grens is als je deze tegenkomt. Maar ben jij die ouder zonder grenzen, dan wordt dat lastig. Kun je gaan hameren op je kind, maar het heeft meer nut om dan wederom jezelf in de spiegel aan te kijken en hier wat mee te gaan doen.

Bevriezen of terugtrekken

Een introvert heeft tijd nodig op zichzelf om weer op te laden. Dat is een karaktereigenschap. Maar op het moment dat het niet zozeer om opladen gaat of in het verleden dat introvertje niet werd gezien door zijn emotioneel niet beschikbare ouders, dan is dit een trauma reactie. Hoe dat zit: Als een baby huilt en alleen wordt gelaten, als een kind het moeilijk heeft en alleen wordt gelaten, als een kind vooral maar ‘normaal’ moet doen, zich moet gedragen, niet zo moet zeuren of juist zich steeds moet aanpassen aan anderen, dan is de boodschap dat hij er niet toe doet. De reactie wordt dan dat je dit soort dingen beter niet zegt maar in je eentje oplost, dat je niet te gehecht moet raken aan mensen omdat ze je dan pijn doen.

Als volwassene is er in geval van conflict dan een trigger: de knop gaat om en automatisch is er bevriezen of terugtrekken als reactie. Juist dat gedrag helpt niet, maar extra pushen is contra-productief. Dit heeft natuurlijk impact op alles in het leven.

Karakter of trauma?

Bij slaap hoor ik vaak dat een kind ‘alert’, ‘snel’, ‘pienter’ of ‘onverzadigbaar’ is. Dat is voor mij een rode vlag, want duidt op oververmoeidheid. Maar net zo goed op een meegaande ouder. Qua ouderschapsstijl mag iets bij jou passen, maar het mag evengoed bij je kind passen en deze is toch 50-50 verdeeld qua genen! Als het slapen klopt en deze eigenschappen blijven, dan kan dat karakter zijn maar net zo goed (bij een wat ouder kind) een trauma.

Heel veel zogenaamde karaktereigenschappen zijn te herleiden tot trauma.

• Die super gedreven persoon
• Die people pleaser
• Dat stille typje of juist die mega aanwezige persoon

Voor kinderen laat zich dit vertalen in bijvoorbeeld het brave jongetje/meisje, de altijd goed presterende en luisterende koter, het stille of te aanwezige kind, het kind dat de grenzen steeds opzoekt et cetera.

Ook voorkeuren vallen hieronder:

• Wil je onder de mensen zijn of maakt dat je juist moe?
• Op welke types je verliefd wordt
• Met wie je het liefste samenwerkt

Voor kinderen laat dit zich weer vertalen in bijvoorbeeld moeilijk aarden op school/opvang, weinig of super veel vriendjes hebben, afgesloten of juist open zijn, niet willen delen of juist alles weggeven, anders zijn bij opa/oma/opvang et cetera.

Doe het anders

Niet iedere eigenschap of voorkeur is (natuurlijk) trauma gerelateerd, maar juist bij deze personen is die identiteit een ding. Uiteindelijk is het zoeken naar je authentieke zelf en dit combineren met je persoonlijke ervaringen, zodat jij jij wordt. Doe je dit niet, zit je vast in een zich herhalende cirkel (die steeds sneller gaat en heftiger / pijnlijker is). En iedereen heeft wel ergens een deukje opgelopen. Maar hoe mooi is het als jij de generatie-breker bent. Het anders doet. Zodat je kinderen zonder dat rugzakje kunnen opgroeien en heel blijven.

Een kind dat ‘sterk’ is, waar ‘een kop op zit’, die grenzen op zoekt?

Het is deels iets eigens maar vaak ook een reactie. Deze kinderen worden gezien als manipulatief, gemeen soms, slechte luisteraars, eigenwijs / koppig, ongehoorzaam. Eigenlijk zijn ze juist heel gevoelig, hebben ze grote gevoelens, zijn makkelijk overprikkeld en zoeken ze naarstig naar connectie. Erop gaan hameren en grenzen fors gaan neerleggen, trainen of streng zijn is niet de weg. Daarmee distantieer je je alleen maar verder, versterk je het gedrag. Het vraagt een andere benadering, waarin je kind ook echt een stem krijgt en zich gezien voelt.

Wat slaap hiermee te maken heeft?

Slaap is vaak een gevolg van. Kijk je puur naar het slaapsysteem, dan is slaap een gevolg van hormonen, neurotransmitters, ritmes, slaapdruk e.a. Dat is een geoliede machine waarin natuurlijk soms wat mis kan gaan, maar vaak ligt het aan wat anders. Dan kun je wel gaan pushen met trainen, afdwingen, regels, tijden en grenzen maar dat is als limonade in je koffieapparaat gieten: je krijgt er geen koffie van en aan de machine ligt het niet. Als er fysiek niets mis is, de verwachtingen kloppen: dan ligt het vaak aan de benadering (of juist die triggers). Als ouders geef je namelijk onbewust je eigen patronen door. Totdat je bewust bent.

Andersom kan ook

Stel je bent zelf iemand die zichzelf wegcijfert. Zo ben je. Maar dat is eigenlijk je trauma response uit hetzij je jeugd hetzij je relatie(s). Het maakt dat grenzen stellen lastig is, maar je ook laat zien dat ‘ik’ er niet toe doet. Kinderen spiegelen hun ouders, in dit geval hetzij door over al je grenzen heen te walsen en je uit te nodigen om toch eens aan jezelf te denken, hetzij door precies te doen wat jij al doet. Dus als er iets is in het gedrag van je kindje, heb de moed om de werkelijke oorzaak te kijken. Als iets je irriteert of juist even teveel voorkomt in je familie: heb de moed dit uit te pluizen. Doorbreek dat dominospel.

Dat is wat patronen en trauma met slaap en Droomritme te maken hebben. Binnen de Droomritme Methode gaan we hier nog veel meer mee doen, zodat je praktische handvatten krijgt om de ouder te zijn die je wenst te zijn, je kindje heel blijft zonder mee te waaien met alle trends van nu. Want doorslaan naar welke kant dan ook is altijd een extremiteit.

Vaar je eigen koers.

Het patroon

Over patronen, trauma, relaties, het helen hiervan en de zoektocht naar jezelf nadat je te vaak in die spiegel hebt gekeken, schreef ik een roman (Het patroon) voor vrouwen. Naast lekker leesvoer zit hier veel wijsheid in, over die patronen en wat dit met je doet, hoe je er bewust van wordt en wat je eraan kunt doen. Juist deze ontdekkingsreis maakte dat ik binnen de ouderschapsstijlen en responsieve benadering van Droomritme hier mee wilde doen. Want alles Droomritme gaat om dat dominospel, de koe bij de hoorns vatten en zo vanaf het begin aan de oorzaak werken voor echt resultaat. Dat is in dezen niet anders. Jou inspireren om deze reis met jezelf aan te gaan opdat je kind heel blijft en kan zijn wie hij/zij is, dat is pas echt in de kern werken aan mooie kinderen die lekker slapen.