Regelmatige slaaptijden beïnvloeden je darmen en gezondheid, aldus nieuw onderzoek

Auteur: Stephanie Molenaar, 18 september 2023

Hoe je slaap je darmen beïnvloedt (en daarmee je gezondheid) is niet zo bekend. Bij ‘goed slapen’ hoor je vaak de geijkte adviezen: denk aan je slaapomgeving, je rituelen en je bedtijd. Maar net zoals je auto niet rijdt zonder stroom of benzine, gaat je lichaam niet zomaar in de ‘uit-stand’ omdat  je toevallig in een lekker bedje ligt. Een heel slaapsysteem helpt je hierbij en juist dat systeem is weer gestoeld op je dieet, levensstijl, gezondheid én je darmen. En als die darmflora niet in balans zijn merk je dat aan onregelmatige slaappatronen en slechtere slaap, zo laat recent onderzoek van The European Journal of Nutrition, van King’s College London zien.

Dit onderzoek is de eerste waarmee wordt aangetoond dat er meerdere associaties zijn tussen sociale jet lag (het verschuiven van je interne klok door op werkdagen andere bedtijden te hebben dan in het weekeinde)  en je dieet kwaliteit, -gewoonten, ontstekingen en je darmmicrobioom. Eerdere onderzoeken lieten al zien dat het werken in shifts de interne klok ontregelt, met daardoor meer kans op gewichtstoename, hartproblemen en diabetes. Maar het is minder bekend dat onze biologische ritmes beïnvloed worden door wisselende slaappatronen, bijvoorbeeld doordat je vroeg wakker wordt met een wekker versus uit je zelf wakker worden op een vrije dag.

Timing is everything

Het komt er feitelijk op neer dat de kleinste verschillen in het timen van je slaap er al voor zorgen dat je darmmicrobioom verandert. En juist dat kan een enorm verschil uitmaken in je gezondheid. Ieder microbioom is uniek (unieker nog dan je vingerafdruk), maar een disbalans brengt je gezondheidsklachten varierend van een gevoelige buik tot diabetes, hartziekten en obesitas. Het microbioom wordt beïnvloed door je voeding én dus je slaaproutine.

In het onderzoek werden mensen die onregelmatige slaaptijden hadden vergeleken met hen die steeds op dezelfde tijd naar bed gaan en opstaan. Ook was deze groep (in tegenstelling tot eerdere onderzoeken) gezond en fit en boekten ze gemiddeld meer dan zeven uur slaap per nacht gedurende de week. De uitkomst: zelfs een kleine afwijking van 90 minuten in het middelpunt van de slaap is geassocieerd met verschillen in de samenstelling van het microbioom.

Het lijkt misschien toverwerk, maar de reden is eigenlijk vrij logisch: sociale jet lag zorgt ervoor dat je meer trek krijgt in zoete en vette snacks en dus ook minder fruit en noten eet en daarmee verander je de samenstelling al. Drie van de zes microbiota die floreren in de sociale jet lag groep zijn minder fijn voor je gezondheid.

Je biologische (circadiane) ritme heeft dus een rechtstreekse invloed op je darmen en daarmee je gezondheid

Als je bedenkt dat je de meeste slaaphormonen ook nog in je darmen aanmaakt, dan zie je het ook daar spaak gaan en word je gezondheid twee keer nadelig beïnvloed als je de touwtjes te veel laat vieren in het weekeinde.

Als volwassene wil je hierop letten, zeker als je nachten kort of onderbroken zijn. Zorg dan in ieder geval voor regelmatige bed- en waaktijden. Maar dit onderzoek geeft evengoed aan waarom slecht slapende baby’s vaak ook buikklachten hebben en waarom het zo belangrijk is om met ritmes te werken en de voeding hierbij niet te vergeten.

Goed om te weten

Bij kinderen die nog dagslaapjes doen wil je geen vaste slaaptijden gebruiken, maar juist inspelen op dat slaapsysteem om het persoonlijke ritme nog te vormen en natuurlijk slaap te krijgen. Met een vast begin van de dag kom je zo uit op regelmatige tijden, simpelweg omdat je het biologische ritme volgt. Hierbij wil je ook kijken naar de chronopreferentie (vroege vogels, nachtuilen et cetera) naarmate je kindje ouder wordt. Het draait allemaal om regelmaat (via ritme). Juist als er al buikklachten zijn kan het helpen eerst in te zoomen op dat buikje om betere slaap te krijgen.

Wil je hier hulp bij? Filter dan op ‘darmmicrobioom’ bij de droomritmecoaches op deze website. Zoek je hulp voor jezelf of bij de chronopreferenties? Dan kun je bij Stephanie | Slaapdeskundige terecht.

Bron:

1. Kate M. Bermingham, Sophie Stensrud, Francesco Asnicar, Ana M. Valdes, Paul W. Franks, Jonathan Wolf, George Hadjigeorgiou, Richard Davies, Tim D. Spector, Nicola Segata, Sarah E. Berry, Wendy L. Hall. Exploring the relationship between social jetlag with gut microbial composition, diet and cardiometabolic health, in the ZOE PREDICT 1 cohort. European Journal of Nutrition, 2023; DOI: 10.1007/s00394-023-03204-x